Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Kahramanmaraş’ta Temmuz ayı dış ticaret rakamlarını düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı.
Temmuz ayında tarihin en yüksek ihracat değerine ulaşıldığını belirten Bakan Bolat, Temmuz ayında ihracatın yüzde 8,4 artışla 20 milyar 93 milyon dolara ulaştığını açıkladı.
Bakan Bolat’ın açıklamaları şöyle:
Konuşmama başlamadan önce 2 gün önce şehit olan Mustafa Tatlı isimli Mehmetçiğimize Allah’tan rahmet, yakınlarına sabır ve sabır diliyorum.
Milli Mücadele’nin sembol kentlerinden biri olan ve istiklal madalyasına sahip bu kahraman kentin çocukları dün olduğu gibi bugün de vatanları için canlarını ortaya koyuyorlar. Bu üzücü habere ek olarak aldığımız sevindirici bir haberi de burada paylaşmak isterim.
52 ülkeden 189 öğrencinin katılımıyla İsveç’in Lund kentinde düzenlenen 3. Avrupa Kız Bilgisayar Olimpiyatları’nda Kahramanmaraş’ta yaşanan sarsıntıya rağmen altın madalya kazanan Duru Özer’i tebrik eder, başarısının herkese örnek olmasını dilerim. gençliğimiz.
6 Şubat’ta yaşadığımız deprem felaketlerinin ardından milletimize ve sizlere bir kez daha geçmiş olsun diliyor, depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, sağlık diliyorum.
Yüzyılın felaketinden sonra Hükümetimiz; Depremin ilk anlarından itibaren arama-kurtarma ve acil barınma çalışmaları başta olmak üzere tüm imkanlarını deprem bölgesine seferber ederek, ivedilikle enkaz kaldırma ve yeniden canlanma adına kalıcı konutların yapılması için çalışmalara başladı. şehirlerimizi kuruyoruz.
Bu kapsamda 3 hafta gibi kısa bir süre içerisinde kalıcı konutlarla ilgili somut adımlar atılmış olup, bugüne kadar yaklaşık 180 bin konut ve köy konutunun yapım sürecine başlanmış olup, çalışmalar tüm hızıyla devam etmektedir. Bir yıl içinde 318.000 kalıcı konutun teslim edilmesi planlanıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın idaresi ve uyumu kapsamındaki konut projesine ek olarak, yine adı geçen Bakanlığımız, yerinde kendi konutunu veya işyerini yapacak afetzedelere faizsiz kredi imkanı sunuyor, Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında. 100 bini aşkın başvurunun olduğu bu projeye vatandaşlarımızın çok yoğun ilgi gösterdiğini memnuniyetle belirtmek isterim.
(Konut için 500 bin TL hibe + 500 bin TL ila 800 bin TL faizsiz kredi, iş yerleri için 250 bin TL hibe + 250 bin TL ila 500 bin TL faizsiz kredi verilmesine karar verildi.)
Yeniden yapılanma çalışmalarımızda önceliğimiz, yıkılan kent merkezlerini tarihi dokuya uygun, sürdürülebilir ve çevreye duyarlı yapılarla restore etmektir.
“Devlet ve millet olarak hep birlikte üstesinden geleceğiz”
Yüzyılın felaketinin acısını, kayıplarımızın acısını ilk günkü gibi yüreğimizde taşıyoruz. 13,5 milyon kişiyi doğrudan etkileyen ve yaklaşık 51 bin kişinin hayatını kaybettiği deprem felaketinde şehirlerimiz de büyük bir yıkımla karşı karşıya kaldı.
Bu kapsamda yarım milyondan fazla yapının yanı sıra; ulaşım, bağlantı ve güç altyapıları kalıcı hasar gördü.
Strateji ve Bütçe Başkanlığımız tarafından ortaya atılan iddialarda, depremin ekonomimize etkilerinin 100 milyar doları (yaklaşık 2 trilyon TL; 103,6 milyar ABD doları) aşacağı öngörülürken, söz konusu rakamın 2019’a tekabül ettiğini görüyoruz. 2023’ün ilk bütçe harcamalarının yaklaşık %45’i.
Yani yaşanan deprem, devletin toplam bütçesinin neredeyse yarısı kadar büyük bir harcama yükümlülüğüne neden oldu. Devlet ve millet olarak hep birlikte bunun üstesinden geleceğiz.
(Depremin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükünün en önemli bileşeni yüzde 54,9 (1.073,9 milyar TL/56,9 milyar USD) ile konut hasarı olurken, ikinci büyük hasar kalemi kamu altyapı ve hizmet binalarının yıkımıdır. (242,5 milyar TL) /12,9 milyar ABD doları)
Bu doğrultuda, hükümetimizin uyguladığı kemer sıkma tedbirleri ve bölge ekonomisini canlandırmak için attığı adımlarla deprem felaketinin ekonomimiz üzerindeki etkilerini kısa sürede aşacağımıza yürekten inanıyorum.
Bakanlığımızın deprem sonrası attığı somut adımlar
Depremin yol açacağı aksiliklere karşı tüm kurumlarımız ve tüm imkanlarımız ile alt ve üst yapıyı oluşturmak için var gücümüzle çaba gösterdiğimizi bir kez daha belirtmek isterim.
Ticaret Bakanlığı olarak depremin ilk gününden itibaren afete uyum çalışmalarını güçlendirmek, depremden etkilenen illerde ihtiyaç duyulan her türlü malzemeyi temin etmek ve anılan illerdeki ticari hayatı canlandırmak için çalışıyoruz. .
Bu prestij ile deprem sonrası başlattığımız çalışmalar kapsamında;
Bölgede ikamet eden esnaf ve sanatkarlarımızın maddi kayıplarının tazmin edilmesi noktasında; Türkiye Halk Bankası kaynaklarından; 12 ayı geri ödemesiz 60 ay vadeli, 250 bin liraya kadar limitli, %50 Hazine faiz destekli deprem destek kredisi kullanılmaya başlandı (2.757 esnafa ve esnafa kullandırılan deprem destek kredisi miktarı). 30 Haziran 2023 döneminde 3.843 esnaf ve sanatkâra kullandırılan %50 ve %100 Hazine faiz destekli işletme ve yatırım kredilerinin toplam tutarı 1 milyar 437 milyon liraya ulaştı),
6 Şubat’ta meydana gelen depremler nedeniyle iş yeri veya işletmesi zarar gören esnaf ve sanatkarların kredi ödemeleri 6 ay süreyle faizsiz olarak ertelendi. Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay, Malatya, Osmaniye illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde depremden zarar gören esnaf ve sanatkarların kredi ödemelerini bu kez 6 ay daha erteliyoruz.
TESKOMB (Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği), esnaf ve sanatkarlarımızın kooperatiflere olan vadesi geçmiş borçları için yeniden yapılandırma uygulaması hayata geçirdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki mükellefler için mücbir sebep durumu 30 Kasım 2023’e uzatıldı. Böylece beyanname verme süresi 15 Aralık 2023’e, ödeme süresi ise 30 Kasım 2023’e ertelendi. Bu beyannameler için 29 Aralık 2023 tarihine kadar.
Yardım malzemelerinin deprem bölgesine ulaştırılmasına yönelik çalışmalar kapsamında;
Vatandaşlarımızın e-ticaret sitelerinden satın aldıkları yardım malzemelerinin AFAD ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na uygun olarak deprem bölgelerine ulaştırılması amacıyla “Deprem Yardım Seferberliği” başlatılmıştır (75 e-ticaret ve kargo firması katılırken, seferberlik döneminde satılan toplam ürün sayısı 4 milyon 718 bin adet oldu). Ürünlerin toplam fiyatı 397 milyon 337 bin TL oldu)
Başta gurbetçi vatandaşlarımız olmak üzere dost ve kardeş ülkelerde toplanan yardım malzemelerinin yurda girişi ve deprem bölgesine ulaştırılması konusunda gümrüğümüz 7/24 aslına uygun ve ilgili kurumlarımızla uyum içerisinde çalışmaktadır. AFAD uyarınca,
Kahramanmaraş Gümrük Müdürlüğü, Sanayi Ticaret Odası ve Ticaret Odası ile birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda Ticaret Borsası yerleşkesinde kurulan kesintili tesislerde bölge sanayici ve esnafı için değerli olan hizmet binası dün hizmete açıldı. depremde ağır hasar gören,
Deprem bölgesine yardım amacıyla serbest bölgelerden gönderilen mallar için binde 9 olan Özel Hesap bedelinin alınmaması sağlandı.
Öte yandan acil barınma ihtiyacı bulunan vatandaşlarımıza,
AFAD’ın konteyner temin çalışmaları kapsamında; İlgili kurum ve üreticiler ile uyum sağlanarak satın alma süreci yakından takip edildi,
Ayrıca yurt dışından konteyner teminini kolaylaştırmak için gümrük vergileri de bu yıl sonuna kadar kaldırıldı.
Yine afet bölgesindeki imar faaliyetleri için ihtiyaç duyulan kullanılmış iş/iş makinelerinin ithalatında bazı kolaylıklar sağlanmış ve bu imkanlar yıl sonuna kadar uzatılmıştır.
Öte yandan deprem bölgesine yapılan yardımların ulaştırılması sırasında fırsatçılık yapan gerçek ve tüzel kişilere yönelik caydırıcı tedbirleri de ivedilikle hayata geçirdik.
Özellikle acil durum malzemelerinde fahiş fiyat artışları yapıldığı iddialarını inceleyerek, ticaret il müdürlüklerimiz aracılığıyla Türkiye genelinde 5.100 işyeri ve 23.000 işyerini kontrol ettik.
Küresel ekonomideki gelişmeler ve beklentiler
Bakanlığımızın attığı tüm bu adımlarla birlikte, depremle ilgili kararlı çalışmalarımızı göstermek amacıyla, iki büyük ve yıkıcı depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş’ta Dış Ticaret Rakamlarını iş dünyamızla birlikte açıklamaya karar verdik.
Bu kapsamda Temmuz 2023 dönemine ilişkin Dış Ticaret bilgilerimize ilişkin değerlendirmelerimizi yurt içi ve yurt dışı gelişmelerle birlikte sizlerle paylaşmak istiyorum.
Bilindiği üzere 2023 yılında dünya üretimi ve dış ticaretinde oldukça zayıf bir seyir izleniyor. Nitekim 2023 yılının Ocak-Mayıs döneminde dünya mal ihracatı hacmi %0,2 daraldı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Küresel Ekonomik Görünüm Temmuz 2023 güncellemesine göre küresel büyümenin 2022’nin iddiası olan %3,5’ten 2023’te %3,0’a gerilemesi bekleniyor.
2023 yılı için en önemli ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi’nin bu yıl %0,9 büyümesi beklenirken, ABD için büyüme beklentisi %1,8 olarak açıklandı.
Küresel ticaret büyümesinin 2022’de %5,2’den 2023’te %2,0’ye gerilemesi ve 2024’te %3,7 ile tarihsel ortalamanın altında kalması bekleniyor. (2000-2019 ortalaması %4,9).
Temmuz 2023 PMI (İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi) bilgisi de küresel talebin bir süre daha zayıf kalacağına işaret ediyor.
Temmuz ayı için açıklanan öncü PMI göstergeleri Euro Bölgesi’nde 42,7, en büyük ticaret ortağımız Almanya’da 38,8, İngiltere’de 45,3 ve ABD’de 49-50 eşiğinin altında kaldı.
“Kapasite kullanım oranı son 10 ayın en yüksek değerini aldı”
Pandemi ve akabinde yaşanan Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında yaşanan felakete rağmen ülkemiz ekonomisi, 2023 yılının ilk çeyreğinde büyüme trendini sürdürürken, son 11 çeyrektir kesintisiz büyüme performansını sürdürüyor (2023 ilk çeyrek büyümesi: %4,0).
İhracatımızda da örnek bir performans sergilemeye devam ediyoruz. 2021 yılında tarihinde ilk kez dünya ihracatından aldığımız pay %1 seviyesini aşarken; 2022’de %1,02’ye; 2023’ün ilk çeyreğinde ise %1,04’e çıkardık.
Söz konusu gelişmelere paralel olarak depremin ekonomik etkilerinin telafi edilmeye başlandığını görmekteyiz.
2023 yılı Mayıs ayı prestijiyle istihdam bir önceki yılın aynı ayına göre 858 bin, pandemi öncesine (Ocak 2020) göre ise yaklaşık 4 milyon kişi arttı.
İmalat sanayi genelinde mevsimsellikten arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı Temmuz ayında bir önceki aya göre 0,3 puan artarak %76,9 olarak gerçekleşti.
Böylece Şubat ayında yaşanan deprem felaketinin ardından kapasite kullanım oranı son 10 ayın en yüksek maliyetini (Eylül 2022: %77,3) aldı.
Pandemi nedeniyle turizmde yaşanan çetin süreç ve Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte gelen belirsizliklerin ardından bu yıl ülkemize gelen turist sayısı 2022’nin ilk yarısına göre yüzde 21 artarak 22,2 milyona ulaştı. TÜİK verilerine göre kişi İlk altı ayda turizm gelirimiz yüzde 27 artarak 21,7 milyar dolara ulaştı. Gecelik ortalama harcama da beş yıl önce (2018’de) 67 dolardan 100 dolara yükseldi.
İhracatta tarihi rekor
Temmuz ayında ihracatımız yüzde 8,4 artarak 20 milyar 93 milyon dolara ulaştı. Böylece tarihin en yüksek Temmuz ihracat değerine ulaşılmış oldu.
2023 yılının Ocak-Temmuz döneminde, küresel üretim ve ticaretteki gerileme ve deprem felaketine rağmen ihracatımız bir önceki yılın seviyelerine yakın olarak 143 milyar 435 milyon dolar olarak gerçekleşti. (Geçen yılın aynı dönemine göre ihracatımız yılın ilk altı ayında %0,6 azaldı.)
Temmuz ayının prestijiyle birlikte son 12 aylık ihracat yüzde 2,1 artarak 253 milyar 379 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bu sonuç, küresel üretimde ve özellikle en büyük ihracat pazarlarımız olan AB ülkelerinde yaşanan sakinliğe, dünya ekonomisinde zayıflayan üretim ve ticaret hacmine, dünya ticaret fiyatları ve emtia fiyatlarındaki önemli düşüşe rağmen elde edilmiştir.
Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre motorlu kara taşıtları ihracatı %36,0 artarak 2,4 milyar $ olurken; kazan ve makine ihracatı %24,9 artarak 1,9 milyar dolara; Elektrikli makine ve cihazlar ihracatı yüzde 30,7 artarak 1,2 milyar dolara ulaştı.
Vurgulamak istediğim bir diğer gelişme de katma maliyetle birlikte ihracatın artması.
Bu kapsamda, 2022 yılında yüzde 36,9 olan imalat sanayinde orta-yüksek ve yüksek teknoloji işlerinin ihracatının payı, bu yılın ilk yedi ayında yüzde 40,8’e yükseldi.
Önümüzdeki dönemde katma değeri yüksek işlerin üretimini ve ihracatını artıracak, daha fazla değer yaratacak ve sürdürülebilir refah artışlarına ulaşacağız.
Temmuz ayında ithalatımız yüzde 11,1 artarak 32 milyar 475 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-Temmuz döneminde ithalatımız geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,1 artarak 217 milyar 52 milyon dolara ulaştı.
İthalattaki artış, önemli miktarda işlenmemiş altın ithalatından kaynaklanmaktadır. Nitekim bu dönemde işlenmemiş altın ithalatı da 12,5 milyar dolar yani %180,4 artarak 19,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2022 yılında ithalat artışının temel belirleyicisi olan enerji ithalatı ise %26,0 azalarak 41,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Bir diğer sevindirici konu ise TL cinsinden yapılan ithalatın artması. Ocak-Temmuz döneminde TL ithalatımız yüzde 157,1 artarak 309,5 milyar TL’ye ulaştı. Bu artış, ödemelerin finansman istikrarı açısından olumlu bir gelişmedir.
